Nίκο, στο ανάγλυφο αναφέρθηκα στη σελ. 32 της εργασίας μου "Παρατηρήσεις" (Φ.Ε.Λ. 2019) κατά την παρουσίαση του 80λ. Ηellas 21, ενός πολύ επιμελημένου αθηναϊκού γραμ/μου που πολύ συχνά το παρουσιάζει πολύ έντονα.
Bρίσκω την ευκαιρία να θίξω ξανά το θέμα τώρα:
Οι παρισινές εκδόσεις δεν παρουσιάζουν ανάγλυφο καθώς η κοπιαστική προσπάθεια του χαράκτη και εκτυπωτή τους A. Barre να τυπώσει με χρήση εκτομής απέβλεπε,
μεταξύ άλλων, και στην αποφυγή εμφάνισης του. Ανάγλυφο των λευκών μερών παρουσιάζεται ξαφνικά στην Αθήνα ως μια «παρενέργεια» από την αλλαγή μεθόδου εκτύπωσης με χρήση υποστρωμάτων, σε συνδυασμό με εκτομή αρχικά, και χωρίς καθόλου εκτομή αργότερα, κατά τα φαινόμενα.
Θεώρησα αναγκαίο να θίξω στην εργασία μου το θέμα αυτό καθώς έχω παρατηρήσει πάρα πολλά χρόνια τώρα ότι έχει μπερδέψει πάρα πολλούς συλλέκτες. Το ανάγλυφο δεν θα πρέπει να θεωρείται θετικό αλλά αρνητικό χαρακτηριστικό των γραμ/μων καθώς προέκυψε ξαφνικά και ακούσια. Είναι άγνωστο εάν οι τεχνικοί στην Αθήνα παρατήρησαν ότι η αλλαγή μεθόδου εκτύπωσης οδηγούσε σε ανάγλυφο. Ακόμα και εάν το παρατήρησαν, προφανώς δέχτηκαν την παρενέργεια αυτή ως αναγκαία μπροστά στα υπόλοιπα οφέλη που είχαν από τη χρήση υποστρωμάτων.
Στην παρανόηση αρκετών συλλεκτών που κακώς θεώρησαν τις προηγούμενες δεκαετίες το ανάγλυφο ως θετικό χαρακτηριστικό συνέβαλε η αναφορά του ανάγλυφου μεταξύ πολλών θετικών χαρακτηριστικών της επιμελημένης εκτύπωσης αρχών του 1862, κυρίως από τους διάφορους καταλόγους. Συνοπτικές περιγραφές της αθηναϊκής εκτύπωσης των αρχών του 1862 από τους διάφορους καταλόγους όπως π.χ. «εκπληκτική εκτύπωση, με καθαρές γωνίες, καθαρές γραμμές σκιάσεως της παρειάς, σωστά μελανωμένα μετάλλια, λαμπρούς χρωματισμούς και ισχυρό ανάγλυφο των λευκών μερών» εύκολα μπορούν οδηγούν σε παρανόηση, και οδήγησαν.
Μπορεί πράγματι το ανάγλυφο να είναι εντυπωσιακό και ενδιαφέρον για τους συλλέκτες, μπορεί πράγματι να πληρώσουμε ακριβότερα ένα γραμματόσημο με ισχυρότατο ανάγλυφο, άλλο όμως πράγμα η συλλεκτική διάσταση του θέματος και άλλο η ορθή κατανόηση της κατάστασης, εκείνη που έρχεται μονάχα μέσα από την προσπάθεια κατανόησης των εκτυπωτικών διαδικασιών.
Το ανάγλυφο ήταν σαφώς μια αρνητική επίπτωση της αλλαγής μεθόδου εκτύπωσης που συντελέσθη στην Αθήνα.
Εντυπωσιακό και τρομερά ενδιαφέρον για εμάς σήμερα, ... καλύτερα όμως να έλειπε!